TİS NEDİR
Toplu iş sözleşmesi, hizmet akdinin yapılması, muhtevası ve sona ermesi ile ilgili hususları düzenlemek üzere işçi sendikası ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren arasında yapılan sözleşmedir.
Toplu iş sözleşmesi, işçiler adına hareket eden sendikalarla işverenler ya da onların sendikaları arasında toplu pazarlık sonunda tarafların karşılıklı hak ve menfaatlerini belirli bir süre için düzenleyen ve belirleyen yazılı belge niteliği taşımaktadır.
Anayasal bir hak olan toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme yapma hakkı, hukuki kaynağını Anayasadan alan ve sosyal taraflara yasa gücünde düzenleme yapma yetkisini veren sosyal bir haktır.
Türk hukukunda işçiler ile işverenlere karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek amacıyla tanınan "toplu iş sözleşmesi" yapma hakkı işçiler tarafından sendikaları aracılığı ile kullanılmaktadır. Bu nedenle tek tek işçilerin böyle bir sözleşme yapma hakları bulunmamaktadır. İşçi sendikaları üyelerinin çalışma ve ücret koşullarını iyileştirmek, onlara çeşitli ekonomik ve sosyal haklar sağlamak, iş yerlerinde insanlık onuruna yakışır bir çalışma ortamı yaratmak, işçilerin kendileri ve üretim süreci ile ilgili bütün konularda söz ve karar sahibi olmalarını sağlamak için; üyeleri adına, işverenlerle toplu iş sözleşmesi bağıtlarlar.
Toplu iş sözleşmesi yazılı olarak, en az bir en çok üç yıl süreli olarak yapılır; bu süre sözleşmenin imzalanmasından sonra taraflarca uzatılamaz, kısaltılamaz ve sözleşme süresinden önce sona erdirilemez.
Bir sendikanın, toplu iş sözleşmesinin tarafı olabilmesi için;
1. Kurulu bulunduğu iş kolundaki iş kolu barajını aşması (Ehliyet Barajı) ,
2. Başvuru tarihinde, işyeri TİS'i için; işyerinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasını üye kaydetmiş olması, işletme TİS'i için ise işletme kapsamında çalışan işçilerin % 40'ını üye kaydetmiş olması gereklidir (Yetki Barajı) .
Toplu iş sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe iş sözleşmeleri toplu iş sözleşmesine aykırı olamaz. İş sözleşmelerinin toplu iş sözleşmesine aykırı hükümlerinin yerini toplu iş sözleşmesindeki hükümler alır. Toplu iş sözleşmesinde iş sözleşmelerine aykırı hükümlerin bulunması hâlinde ise iş sözleşmesinin işçi yararına olan hükümleri geçerlidir.