8 SAATLİK İŞ GÜNÜ MÜCADELESİNDEN, ULUSLARARASI BİRLİK, DAYANIŞMA VE MÜCADELE GÜNÜNE...
HABER / DUYURU

8 SAATLİK İŞ GÜNÜ MÜCADELESİNDEN, ULUSLARARASI BİRLİK, DAYANIŞMA VE MÜCADELE GÜNÜNE...

Türkiye Maden İş Sendikası -
1 MAYIS'IN TARİHÇESİ 8 SAATLİK İŞ GÜNÜ MÜCADELESİNDEN, İŞÇİ SINIFININ ULUSLARARASI BİRLİK, DAYANIŞMA VE MÜCADELE GÜNÜNE...

1880'li yıllar, ağırlıklı olarak kol emeğinin kullanıldığı ve çalışma şartlarının çok kötü olduğu yıllardı. Küçük çocuklar bile karın tokluğuna çalıştırılırken, çalışma saatleri çok uzundu. İşyerlerinin çoğunluğunda çalışma saati gün ışığı esasına göre belirleniyordu. Yani, yazları on sekiz saati bulan, kışları ise on beş saatten az olmayan bir işgünü vardı. Sabahları güneşin doğuşuyla başlayan, akşamları ise güneş batmadan sona ermeyen bir mesai şekli çok yaygındı. Hatta, işe girerken işçilere imzalatılan sözleşmelerde, günde ondokuz yirmi saat çalışılacağı belirtiliyordu. Avrupa ve Amerika'da 1830'lu ve 40'lı yıllarda işçi örgütleri genel olarak çalışma saatlerinin on saate düşürülmesi talebini ileri sürdüler. Bu nedenle, sekiz saatlik işgünü talebi kapitalizmin geliştiği her yerde yükseliyordu. Sekiz saat çalışma, sekiz saat sosyal hayat, sekiz saat dinlenme ve uyku sloganı genel bir talebe dönüştü.

ABD'de 1881 yılında yarım milyon işçiyi temsilen kurulan Örgütlü Meslek ve Emek Birlikleri Federasyonu 8 saatlik iş günü mücadelesini ülke geneline yaymak ve işçilerin kararlılıklarını göstermek amacıyla mücadeleyi yükseltti Birliğin başlattığı 8 saatlik çalışma günü mücadelesi 1884 yılında ABD'de yığınsal bir nitelik kazandı.

Amerikan Emek Federasyonu'nun (AFL), 7 Ekim 1884 tarihinde Şikago'da yaptığı dördüncü kongresinde, ABD ve Kanada Sendikalar Federasyonu, sekiz saatin 1 Mayıs 1886 tarihinden başlamak üzere günlük yasal çalışma süresi olarak belirlenmesini karar altına almıştır; ve biz tüm üye emek örgütlerine, kendi yetki alanları dahilinde, sendika iç tüzüklerini bu tarihe kadar bu karara uygun hale getirmelerini tavsiye ederiz şeklinde bir karar çıkartıldı.

Bu örgüt çatısı altındaki örgütler ana yapıya gevşek bir şekilde bağlı olduğu için, Federasyon, 1 Mayıs 1886 tarihinde üye sendikaları greve zorlamak için kendi iç tüzüklerinde değişiklik yapmalarını istiyordu.

Kısacası, 1 Mayıs, işçilerin 8 saatlik mücadele günü olarak ilk kez bu kongrede karar altına alındı. Her ne kadar bu kongrede sekiz saatin 1 Mayıs 1886 tarihinden başlamak üzere günlük yasal çalışma süresi olarak belirlenmesi kararlaştırıldıysa da bunun ne şekilde eyalet yasalarına geçirileceği kesin olarak belirlenmemişti. Geçen zamanda, önce sendika tüzüklerinde yapılan bu değişikliklerin daha sonra grevler, direnişler ve gösterilerle uygulamaya geçirilebileceği konusunda bir ortak fikir oluştu.

1 Mayıs 1886 tarihinde onlarca kentte greve çıkıldı. En yaygını Şikago'da olmak üzere, yüz binlerce örgütsüz ve vasıfsız işçiyi de kapsayarak iş bırakıldı ve meydanlarda gösteriler yapıldı.

1886 yılının ilk aylarında 8 saatlik işgünü için büyük grevler oldu. Nisan ayının sonlarına gelindiğinde, 130 bin dolayında işçi, grevler sayesinde 8 saatlik işgününü elde etmişti.

1 Mayıs 1886 tarihinde Milwaukee'de polis göstericilerin üzerine ateş açtı ve dokuz kişi öldürüldü. Ancak bu tür baskılara rağmen 1 Mayıs 1886 tarihinde Amerika'daki gösterilere yaklaşık 400 bin işçi katıldı.

3 Mayıs 1886 günü ise Şikago'daki McCormick tarım araçları fabrikasının önünde toplanan birkaç yüz grevci işçiye polis tarafından ateş açıldı. Polisin bu saldırısında altı işçi öldürüldü.

8 saatlik işgünü için ülke çapında kampanya sürdürülürken polisin bu saldırısıyla altı işçinin ölmesi üzerine, 4 Mayıs 1886 günü Şikago'da Samanpazarı meydanında bir protesto gösterisi düzenlendi.

Mahkemede 8 sendikacıdan 7'sini idama mahkum etti. Cezaları onaylananlardan Louis Lingg infaz öncesinde intihar etti veya öldürüldü. George Engel, Adolph Fischer, Albert Parsons ve August Spies 11 Kasım 1887 tarihinde idam edildiler.

1888 Aralığı'nda toplanan Amerikan İşçi Federasyonu 8 saatlik işgünü elde edilinceye kadar, her yıl 1 Mayıs'ta kitle gösterileri düzenleme kararı aldı. Aynı aylarda birbirinden habersiz olarak Fransız ve Belçika İşçi Sendikaları Konfederasyonları sekiz saatlik işgünü için mücadele kararı alıyordu.

14-21 Temmuz 1889'da Paris kongresi ile kuruluşu gerçekleştirilen 2. Enternasyonal, 1 Mayıs'ı işçi sınıfının uluslararası birlik ve dayanışma günü ilan etti.